اگر قبل از اینترنت به دنیا آمده باشید، قطعاً می‌دانید که هیچ راهی بهتر از انجام یک بازی فکری برای گذراندن یک بعدازظهر جمعه بارانی وجود نداشته است. بسیاری از ما با بازی‌های رومیزی که با دوستان و خانواده خود می‌کردیم بزرگ‌شده‌ایم. حتی در عصر دیجیتال، بسیاری از ما هنوز هم این کار را انجام می‌دهیم. طبق تحقیقات، بازار جهانی بازی‌های رومیزی تا سال 2023 سالانه 9 درصد رشد خواهد داشت و به 12 میلیارد دلار خواهد رسید. اگرچه امروزه بازی‌های جدیدی به بازار آمده‌اند، اما بازی‌های قدیمی مانند مونوپولی Monopoly هنوز در قلب ما جای خود را دارند. ممکن است برخی از این بازی‌های رومیزی قدیمی را در اتاق زیرشیروانی یا زیرزمین فراموش کرده باشید یا در بساط دست‌فروشی با آن‌ها برخورد کرده باشید.
چیزی که ممکن است متوجه نباشید این است که تعداد کمی از این بازی‌های رومیزی قدیمی می‌توانند ارزشمند باشند. همراه ما باشید تا 10 بازی فکری نوستالژی که برای تقویت هوش و ذهن مناسب هستند و همه آن‌ها هنوز هم بازی می‌شوند را به شما معرفی کنیم.
خوش‌قیمت‌ترین‌های مدیسه
بازی فکری یا بازی ویدیویی
تاریخچه و رشد بازی‌های فکری درواقع به مصر باستان برمی‌گردد، جایی که یکی از قدیمی‌ترین بازی‌های تخته‌ای شناخته‌شده به نام Senet برای اولین بار در 3500 سال قبل از میلاد در مشاهدات تاریخ دیده می‌شود. اما با پیشرفت تکنولوژی، واقعیت مجازی و بازی‌های ویدیویی، سخت است که از خود نپرسید: «آیا انواع بازی فکری همچنان محبوب هستند؟» چه کسی می‌خواهد جعبه‌های مقوایی مربعی و قطعات بازی پلاستیکی را جمع‌آوری کند، وقتی می‌توانم ایکس باکس خود را بوت کنم و یک بازی ویدیویی با کیفیت 4k HD انجام دهم. آیا پاسخ واقعی را می‌خواهید؟ خب، واقعیت این است که برخی از افراد عاشق این بازی‌ها هستند و بازی‌های فکری هنوز هم بسیار محبوب هستند. اگرچه قدمت بازی‌های تخته‌ای به 3500 سال قبل از میلاد برمی‌گردد، اما تا همین‌الان به‌صورت مداوم شاهد رشد بی‌وقفه صنعت بازی‌های فکری در جهان هستیم. بر اساس داده‌های Statista، ارزش بازار جهانی بازی‌های کارتی تا سال 2025 به ارزش 21.56 میلیارد دلار خواهد رسید. این آمار نشان می‌دهد که صنعت بازی‌های فکری در حال حیات است، به‌سرعت رشد می‌کند و هنوز محبوبیت خود را دارد.
۱۰ بازی فکری نوستالژیک جذاب
اسم‌فامیل- Scattergories
اسم‌فامیل یک بازی فکری دوستانه است که برای دو یا چند بازیکن 13 سال به بالا طراحی شده است. در این بازی بازیکنان با ایجاد لیستی از کلمات که همه با یک حرف شروع می‌شوند به رقابت باهم می‌پردازند. شما برای هر کلمه‌ای که در لیست خود قرار می‌دهید به شرطی که هیچ‌کس دیگری آن را استفاده نکرده باشد 10 امتیاز می‌گیرید، در غیر این صورت به شما و سایر بازیکنانی که همین کلمه را در لیست خود دارند 5 امتیاز تعلق می‌گیرد. بازی به‌صورت راندی انجام می‌شود و پس از مثلاً 5 راند برنده اعلام می‌شود و برنده کسی است که بیشترین امتیاز را به دست آورده باشد. این بازی فکری نیاز به تجهیزات خاصی ندارد و با چند برگ ورق و مداد یا خودکار به‌راحتی قابل انجام است.
مونوپولی- Monopoly
بر طبق نظرسنجی‌های به‌عمل‌آمده، مونوپولی محبوب‌ترین برند بازی فکری خانوادگی در جهان است. اگرچه بازی Monopoly هنوز هم طرفداران خود را دارد، اما نسخه‌های دیگر این بازی بر اساس جنگ ستارگان، امپراتوری، شاهزاده خانم‌های دیزنی و حتی مینیون‌ها نیز ساخته‌شده‌اند.
اولین بازی رسمی مونوپولی در سال 1935 وارد بازار شد و این بازی از آن زمان تاکنون محبوبیت خود را حفظ کرده است. این بازی فکری مستلزم ریسک و شانس است، زیرا بازیکنان دارایی‌ها را می‌خرند و معامله می‌کنند و سعی می‌کنند به زندان نیفتند. در صورت داشتن بودجه، بازیکنان مجاز به خرید املاک موجود هستند. در طول بازی می‌توانید از سایر بازیکنانی که در هر یک از فضاهایی که متعلق به شما است، قرار می‌گیرند با دریافت اجاره‌بها درآمد کسب کنید. برای برنده شدن در بازی، باید حریفان خود را ورشکست کنید که این کار ممکن است کمی طول بکشد. کلید بردن بازی این است که به‌اندازه کافی ملک بخرید و انحصار ایجاد کنید تا درنهایت سایر بازیکنان دیگر توانایی پرداخت اجاره به شما را نداشته باشند.
فکر بکر – mastermind
بازی رومیزی فکر بکر اولین بار در سال 1971 منتشر شد و از آن زمان تاکنون بازیکنان زیادی در تمام سنین را به چالش کشیده است. این بازی توسط Mordecai Meirowitz طراحی شده است و یک بازی فکری مبتنی بر استراتژی است گه بزرگ‌سالان و کودکان بالای 8 سال را به چالش می‌کشد. فکر بکر برای دو بازیکن مناسب است و نهایتاً به 20 دقیقه زمان نیاز دارد. راه‌اندازی بازی هم نسبتاً ساده است و تنها از یک‌تخته با سوراخ‌ها و میخ‌های رنگی تشکیل‌شده است. برای شروع بازی یک بازیکن کد ساز و دیگری کد شکن می‌شود. سازنده کد، کدی را ایجاد می‌کند که متشکل از دنباله‌ای از چهار میخ رنگی است که در پشت صفحه پنهان‌شده‌اند. کد شکن باید سعی کند با قرار دادن میخ‌های خود الگوی کد بازیکن مقابل را حدس بزند.
روپولی – Ropoly
بازی فکری روپولی که از روی بازی مونوپلی ساخته شده است، دقیقاً مانند آن یک بازی رومیزی چند نفرِ با موضوع اقتصادی است. در این بازی، بازیکنان دو تاس را هم‌زمان می‌اندازند تا در صفحه بازی حرکت کنند و املاک را خریداری و معامله کنند و منطقه خود را با خانه‌ها و هتل‌ها توسعه دهند. بازیکنان از حریفان خود اجاره می‌گیرند و هدفشان این است که آن‌ها را به سمت ورشکستگی بکشانند. همچنین ممکن است به زندان بیافتند و تا زمانی که شرط‌ها را برآورده نکنند، از آنجا خارج نمی‌شوند. این بازی قوانین متعددی دارد و صدها نسخه مختلف از آن وجود دارد. این بازی به‌صورت محلی در بیش از 103 کشور مجوز گرفته و به بیش از 37 زبان چاپ‌شده است. تا سال 2015، تخمین زده شده بود که 275 میلیون نسخه از این بازی در سراسر جهان فروخته شده است. وجود کارت‌های شانس، امکان ساخت‌وساز خانه و هتل در املاک و چالش‌های مختلف از جذابیت‌های این بازی است. روپولی شامل یک صفحه ، تعدادی کارت مالکیت، تعدادی کارت شانس، پول اسکناس، چند ماکت هتل، خانه و چند مهره رنگی برای بازیکنان است.
شطرنج – Chess
بازی شطرنج به شکل کنونی آن در قرن پانزدهم و در اروپا اختراع شد، اگرچه که شطرنج درواقع شکلی مدرن از نسل یک بازی قبلی به نام Chaturanga بوده است. منشأ چاتورانگا به قرن 6 میلادی و کشور هندوستان بازمی‌گردد که صفحه‌ای شطرنجی داشت و بازی از گوشه‌های زمین آغاز می‌شد. شطرنج در تمام طول زندگی خود یک بازی فکری خالص بوده است و به دلیل پیچیدگی‌هایی که ارائه می‌دهد شهرت جهانی دارد. شطرنج تا به امروز پرفروش‌ترین بازی فکری تمام دوران بوده است و فروش آن بعد از پخش سریال The Queen’s Gambit از نتفلیکس به‌شدت در جهان افزایش‌یافته است. نیویورک‌تایمز فاش کرد که فروش ست‌های شطرنج مدت کوتاهی پس از انتشار این سریال در سال 2020 بیش از 1000 درصد افزایش‌یافته بود.
تانگو – Prisma Tango
بازی تانگو یکی از بازی‌های سنتی دوران کودکی است که قدمت آن به قرن‌ها پیش برمی‌گردد. تانگو یک نوع پازل بسیار محبوب است که در حدود قرن سوم قبل از میلاد در چین با نام “تانگرام” و بر اساس یک افسانه چینی طراحی شده است. بر طبق این افسانه روزی یک کاسه از دست مردی در کارگاه چینی می‌افتد و به 7 تکه تقسیم می‌شود. هنگامی‌که مرد مشغول جمع‌کردن تکه‌ها می‌شود تا آن‌ها را کنار هم قرار دهد، متوجه می‌شود که می‌تواند اشکال متفاوتی را با این 7 تکه شکسته شده درست کند. این بازی فکری در اوایل قرن نوزدهم وارد اروپا شد و به دلیل مفهوم ساده‌اش مورد استقبال زیادی قرار گرفت.
بازی فکری تانگو یک بازی خلاقانه است که از 7 قطعه تشکیل شده است و هدفش این است که بازیکنان قطعه‌ها را حرکت دهند، بچرخانند تا تصاویر روی کارت‌های بازی را درست کنند. علاوه بر تصاویر کارت‌ها، شما می‌توانید با این هفت قطعه صدها طرح متفاوت دیگر نیز بسازید. وجود دو سری قطعه در برخی از نسخه‌های این بازی، این امکان را به شما می‌دهد که معماهای این بازی را به‌صورت رقابتی حل کنید. بازی تانگو یکی از بهترین وسیله‌ها برای افزایش درک بصری و پرورش هوش فضایی-دیداری کودکان است. چندین کارت پازل همراه با راه‌حل در پکیج این بازی فکری گنجانده شده است و طراحی سبک‌وزنش آن را برای خانه یا محل کار ایده آل می‌کند. یافتن رابطه منطقی بین قطعه‌ها، تفکر سازنده، واکاوی و تلاش و دقت بصری ازجمله موارد برجسته‌ای است که بازی فکری تانگو می‌تواند برای شما به ارمغان بیاورد.
پازل– puzzle
اولین پازل توسط جان اسپیلزبری و از حکاکی یک نقشه در سال 1762 ساخته شد. او یکی از نقشه‌های اصلی خود را بر روی تکه چوبی نصب کرد و سپس کشورهای مختلف را برش داد تا به بچه‌های مدرسه محلی در آموزش جغرافیا کمک کند. این نقشه جدا شده از آن زمان تاکنون یک اسباب‌بازی آموزشی موفق بوده است و کودکان آمریکایی هنوز هم جغرافیا را با بازی با نقشه‌های پازلی ایالات‌متحده یا جهان یاد می‌گیرند. این عمل یک موفقیت فوری بود و به‌زودی توسط دیگران کپی شد و به تصاویر آموزشی دیگر غیر از نقشه‌ها، مانند مزارع و صحنه‌های مذهبی نیز گسترش یافت. در آن زمان همه پازل‌ها از چوب ساخته می‌شدند.
پازل‌ها به‌عنوان یک بازی فکری برای بزرگ‌سالان در حدود سال 1900 پدیدار شدند و تا سال 1908 مانند یک جنون تمام‌عیار در ایالات‌متحده در حال پیشرفت بودند. معماهای آن روزها بسیار چالش‌برانگیز بود. بیشتر قطعات دقیقاً روی خطوط رنگ بریده شده بودند. هیچ قطعه انتقالی با دو رنگ وجود نداشت که به‌عنوان‌مثال نشان دهد که ناحیه قهوه‌ای (سقف) در کنار بلوز (آسمان) قرار می‌گیرد. یک عطسه یا یک حرکت بی‌دقت می‌توانست کار یک‌شب را خنثی کند. زیرا قطعه‌ها به هم متصل نمی‌شدند و برخلاف پازل‌های کودکانه، پازل‌های بزرگ‌سالان هیچ تصویر راهنمای روی جعبه نداشت. اگر عنوان مبهم یا گمراه‌کننده بود، موضوع واقعی پازل می‌توانست تا زمانی که آخرین قطعات در جای خود قرار گیرند مانند راز باقی بماند. یکی دیگر از پیشرفت‌های مهم، معرفی پازل‌های مقوایی برش خورده برای بزرگ‌سالان بود. تولید انبوه و مقوای ارزان‌قیمت به تولیدکنندگان اجازه داد تا قیمت‌ها را به میزان قابل‌توجهی کاهش دهند.
اما این‌که چرا پازل‌ها تا این حد یک بازی فکری محبوب هستند به این بازمی‌گردد که آن‌ها بسیار شبیه زندگی واقعی هستند. در زندگی نیز اگر می‌خواهید تصویر بزرگ‌تری را ببینید، قرار دادن تمام قطعات به شکلی مناسب در کنار هم بسیار مهم است. برای برخی افراد، زندگی می‌تواند بسیار ساده باشد، مانند یک پازل 100 تکه‌ای که کنار هم قرار دادن آن چندان دشوار نیست. بااین‌حال، برای دیگران، ممکن است زمان، صبر و تلاش بیشتری لازم باشد تا آن را تکمیل کنند و تمام آن قطعات گمشده را پیدا کنند و سپس آن‌ها را درجایی که به آن‌ها تعلق دارند قرار دهند. در تمام طول زندگی مانند بازی، شما یاد می‌گیرید که کدام قطعات باهم هماهنگ می‌شوند و برای به دست آوردن نتیجه موردنظر چه‌کاری باید انجام دهید. اگر از دستاوردهای خود راضی هستید، به این معنی است که قطعات پازل زندگی‌تان را به‌درستی مونتاژ کرده‌اید. اگرنه، به این معنی است که باید تغییراتی در آن ایجاد کنید.
بازی آموزشی مونته سوری اشکال هندسی – Montessori geometric shapes
حوزه آموزشی حسی بازی مونته سوری بسیار منحصربه‌فرد است و کودکان را تشویق می‌کند تا هر پنج حواس خود را در یادگیری درگیر کنند و ایده‌های انتزاعی را در محیط خود شکل دهند. بازی فکری آموزشی مونته سوری اشکال هندسی بخش مهمی از حوزه آموزش حسی است که به کودکان اجازه می‌دهد تا اشکال سه‌بعدی را با ساختن اشیاء ملموس درک کنند. بازی‌های مونته سوری فعالیت‌های ساده و سرگرم‌کننده‌ای هستند که کودکان را به سمت خودمختاری خود سوق می‌دهند! پداگوژی مونته سوری یک روش آموزشی است که رشد شخصیت کودک و همچنین حس ادراکات آن‌ها را ارتقا می‌دهد.
بازی آموزشی جای گذاری اشکال مونته سوری یک بازی فکری مخصوص کودکان است که می‌تواند در تقویت هوش و همچنین قدرت حرکت کودکان خردسال مفید باشد. این اسباب‌بازی از چوب ساخته شده و برای کودکان بی‌ضرر است. همچنین از طریق این بازی فکری می‌توانید اشکال و رنگ‌ها را نیز به کودکان خود آموزش دهید. جای گذاری اشکال مونته سوری یکی از بازی‌های مونته سوری است که از طریق توانایی درک شکل‌ها و ماهیت اشیاء از طریق لمس، حس استریوگنوستیک کودک را به چالش می‌کشد و شکل می‌دهد. این دانش‌پایه و اساس کار آینده در هندسه را برای آنان فراهم می‌کند.
لگو- LEGO
اسباب بازی لگو یک خط محبوب اسباب‌بازی‌های ساختنی است که توسط گروه لگو، یک شرکت خصوصی مستقر در بیلوند دانمارک، تولید می‌شود. محصول شاخص این شرکت لگو، از آجرهای پلاستیکی رنگارنگ به هم‌پیوسته و مجموعه‌ای از چرخ‌دنده‌ها، مینی فیگورها و قطعات مختلف دیگر تشکیل شده است. آجرهای لگو را می‌توان به روش‌های مختلفی مونتاژ و به هم متصل کرد تا اشیایی مانند وسایل نقلیه، ساختمان‌ها و حتی روبات‌های کارگر ساخت. هر چیزی که ساخته شده است را می‌توان دوباره جدا کرد و از قطعاتش برای ساخت اشیاء دیگر استفاده کرد. لگو در سال 1949 شروع به تولید آجرهای اسباب‌بازی به هم‌پیوسته کرد. از آن زمان تاکنون لگو به یک خرده‌فرهنگ جهانی توسعه‌یافته است که باعث شکل‌گیری ایده بسیاری از فیلم‌ها، بازی‌ها، مسابقات و شش تم پارک بازی جهانی شده است.
شاید جالب باشید بدانید که آجر اصلی لگو از زمان ثبت اختراع این بازی فکری به همان شکل باقی مانده است و این طراحی ساده و کودک پسند باعث طول عمر این اسباب‌بازی شده است. لگو در سال 2000 توسط مقامات متعدد به‌عنوان «اسباب‌بازی قرن» نام گرفت و امروزه بلوک‌های لگو برای ساخت کپی‌های عظیم از بناهای تاریخی معروف (مانند برج ایفل و کوه راشمور) تا هنر مدرن به کار گرفته می‌شود.
سودوکو – Sudoku
روزنامه‌های فرانسوی انواعی از پازل‌های سودوکو sudoku را در قرن نوزدهم منتشر می‌کردند، تا سرانجام به‌صورت رسمی این بازی فکری در سال 1979 در کتاب‌های پازل با نام خانه عدد منتشر شد. اما سودوکو مدرن در سال 1986 زمانی که توسط شرکت پازل ژاپنی نیکولی با نام سودوکو منتشر شد، محبوبیت گسترده‌ای پیدا کرد. در سودوکو کلاسیک، هدف پر کردن یک شبکه 9 × 9 با اعداد به‌طوری است که هر ستون، هر سطر و هر یک از 9 زیر شبکه 3 × 3 که به آن‌ها بلوک می‌گویند، شامل تمام ارقام از 1 تا 9 باشد. سودوکو یک بازی فکری، منطقی و استدلالی است، بنابراین شما نباید حدسی بازی کنید. اگر نمی‌دانید چه عددی را در یک فضای خاص قرار دهید، به اسکن سایر قسمت‌های شبکه ادامه دهید تا زمانی که فرصتی برای قرار دادن یک عدد پیدا کنید. اما سعی نکنید چیزی را زوری در خانه‌ای جا کنید. سودوکو برای حل شدن به صبر، بینش و تشخیص الگوها نیاز دارد نه به شانس کور یا حدس زدن.
