کدام بازی را سراغ دارید که ظرفیت آن را داشته باشد که هشت نفر را دور هم جمع کند و بدون فعالیت بدنی دشوار ساعتها آنها را سرگرم کند؟ چند ساعت میتوانید فیفا بازی کنید؟ یا چند نفر میتوانند با هم پلیاستیشن بازی کنند؟ چه مدت میتوانید در زمین فوتبال بدوید؟ میتوانیم با قاطعیت نسبی بگوییم با در نظر گرفتن این ویژگیها هیچ بازی نمیتواند سرگرمکنندهتر از بازی فکری باشد. جالب است بدانید ابداع بازی فکری مربوط به ماقبل تاریخ است؛ یعنی ما پیش از آنکه خط را اختراع کنیم بازیهای فکری طراحی میکردیم! اولین بازی که توسط بشر اختراع شد «تاس» بود. اولین تاسها در گورستان 5000 ساله بسور هویاک در جنوب شرق ترکیه پیدا شده است. قدیمیترین بازیهای فکری را با هم مرور میکنیم.
عناوین مقاله ...
Toggleسِنِت، 3500 سال پیش از میلاد
قدیمیترین بازی فکری طراحی شده به شکل امروزی بازی سِنِت است که مربوط به یونان باستان است. سنت یک بازی دو نفره است که شامل صفحهای مستطیلشکل و چند مهره است اما کسی نمیداند که هدف بازی چه بوده و چگونه آن را بازی میکردهاند. روشهایی که تا کنون ارائه شده تنها حدسهای دانشمندان درباره این بازی است.
خوشقیمتترینهای مدیسه
چِکِرز، 3000 سال پیش از میلاد
این بازی فکری را تقریبا همه ما بلدیم و همچنان بازی میکنیم؛ بازی دو نفرهای که قدمتی حدود 5000 ساله دارد و شمال صفحهای شطرنجی و 24 مهره دو رنگ است. چکرز ابتدا در مناطق جنوبی بینالنهرین، عراق کنونی، بازی میشده است.
تخته نرد، 3000 سال پیش از میلاد
تخته نرد یک بازی فکری اصیل ایرانی است که برخلاف تصور، قدمت آن از شطرنج بیشتر است. اولین تختهنرد در شهر سوخته در نزدیکی رامشار امروزی کشف شد. صفحهای شامل 30 مهره دو رنگ و دو تاس که همچنان یکی از سرگرمیهای اصلی ما ایرانیها در شبنشینیهای خانوادگی است.
مِهِن، 2700 سال پیش از میلاد
مِهِن را میتوان اولین بازی فکری مناسب برای جمعهای بیش از دو نفر دانست. این بازی هم به یونان باستان مربوط میشود و شامل صفحهای شبیه ماری در خود پیچخورده و چند مهره است. دانشمندان هنوز روش دقیق این بازی را نمیدانند اما درباره چندنفره بودن آن اطمینان دارند.
بازی سلطنتی أور، 2400 سال پیش از میلاد
أور شهری در بینالنهرین بود و این بازی فکری همانطور که از نامش پیداست مربوط به همان منطقه است. این بازی فکری دو نفره را میتوان منبع الهام تمام بازیهای فکری استراتژیک امروزی دانست که شامل صفحهای دارای 20 مربع و پنج مهره برای هر بازیکن است. برای فهمیدن روش بازی میتوانید در وبسایت موزه بریتانیا، آنلاین أور بازی کنید.
گو، 2000 سال پیش از میلاد
این بازی فکری چینی پس از گذشت حدود 4000 سال همچنان در چین و دیگر نقاط جهان طرفداران زیادی دارد و بازی میشود. تاریخنویسان نوشتهاند که این بازی دو نفره را امپراطور «یاو» برای سرگرم کردن پسرش و یاد دادن نظم و دیسیپلین به او و تمرین تمرکز طراحی کرده است.
شطرنج، 600 سال پیش از میلاد
این بازی فکری دو نفره که امروزه به عنوان ورزش از آن یاد میشود را همه میشناسیم و نیاز به توضیح ندارد؛ احتمالا هم داستان ابداع آن در هند را شنیدهاید اما تاریخشناسان همچنان در این مورد توافق نظر ندارند و برخی شطرنج را یک بازی اصالتا چینی میدانند. در هند این بازی را با نام «چاتورانگا» میشناسند.