در مواد غذایی که استفاده می‌کنیم، انواع مختلف ویتامین‌ها وجود دارند ولی نباید بعضی از این ویتامین‌ها را بیش از اندازه مصرف نمود. درواقع ویتامین‌ها نقش بسیار مهم و حیاتی را در سلامت بدن ما ایفا می‌کنند به شکلی که فقدان این عناصر قادرند تا باعث بروز بیماری‌های مختلف و گوناگونی شود. اما نمی‌توان بیش از حد به مصرف ویتامین اقدام کرد، چرا که با عوارض بسیار زیادی همراه است. در این مقاله از مدیسه همراه ما باشید تا با اندازه مجاز مصرف انواع ویتامین و زمان مناسب مصرف آن‌ها آشنا شوید.
آشنایی با اندازه مجاز مصرف انواع مختلف ویتامین‌ها
همان‌گونه که می‌دانید در مواد غذایی گوناگونی که مصرف می‌کنیم، ویتامین‌های مختلف و زیادی وجود دارند. اما نباید بیش از حد به مصرف انواع ویتامین‌ها اقدام نمود، چرا که دارای قابلیت مشکل‌ساز بودن هستند. ویتامین‌ها ترکیبات آلی هستند که افراد به مقدار معینی از آن‌ها را نیاز دارند که از راه مصرف غذا به دست می‌آیند.
خوش‌قیمت‌ترین‌های مدیسه
دانستن اندازه مجاز مصرف به همراه بهترین زمان استفاده از آن‌ها و اینکه منابع غذایی کدام ویتامین‌ها را دارند، ضروری است. بعضی از افراد از مصرف غذایی روزانه مثل میوه و سبزی‌ها جهت تامین ویتامین‌های مورد نیاز بدن، خودداری می‌کنند در حالی که این مسئله باعث کاهش و حتی فقدان ویتامین‌های لازم در بدن شده و جهت جبران آن باید از مکمل‌های ویتامین استفاده شود.
ارزش غذایی و دارویی ویتامین‌ها
نقش ویتامین‌ها در بدن انسان به قدری حایز اهمیت است که کمبود آن قادر است تا موجب بروز انواع بیماری‌ها شود. همانطور که گفته شد ویتامین‌ها ترکیبات آلی هستند که مصرف آن‌ها برای سلامت بدن واجب و حیاتی به حساب می‌آید. همچنین باید اشاره نمود بیماری بری بری از دسته بیماری‌هایست که به دلیل فقدان ویتامین B1 رخ می‌دهد. همچنین کمبود ویتامین B6 موجب بروز کم خونی و کاهش میزان گلبول‌های قرمز می‌شود.
افزایش متابولیسم بدن باعث رشد و سلامتی می‌شود که این مسئله با حضور ویتامین‌ها ممکن است. ویتامین‌ها در انواع مواد مصرف روزانه مثل میوه‌ها، سبزیجات، و … وجود دارند و البته درصورتی که کمبود شدید ویتامین وجود داشته باشد مقدار ویتامین لازم بدن باید با تجویز پزشک از طریق قرص‌های مکمل صورت گیرد.
آیا مصرف زیاد قرص ویتامین آسیب‌زا است؟
بدن انسان به مقدار معینی از ویتامین‌ها احتیاج دارد که به طور معمول از طریق انواع مواد غذایی حاصل می‌شود ولی در بعضی مواقع کمبود ویتامین با تشخیص پزشک توسط مکمل یا قرص ویتامین برطرف می‌گردد. همچنین لازم به ذکر است که مصرف بیش از حد ویتامین و مکمل‌ها می‌تواند پیامدهای منفی به دنبال داشته باشد.
برخی از ویتامین‌ها در صورت باقی ماندن بیش از اندازه در بدن، باعث مسمومیت و عوارض جانبی بسیار می‌شوند. بدین ترتیب باید از میزان مجاز مصرف انواع ویتامین آگاهی پیدا کرد تا دچار عوارض جانبی مصرف بیش از اندازه یا بسیار کم آن نشوید.
مصرف بیشتر چه ویتامینی مانعی ندارد؟
ویتامین‌ها شامل انواع محلول در چربی و محلول در آب هستند. ویتامین‌های محلول در آب به سادگی به همراه آب بدن جذب و حل می‌شوند. اگر مقدار این ویتامین‌ها در بدن افزایش یابند توسط ادرار، مازاد این ویتامین‌ها دفع می‌گردد. از همین جهت مصرف بیش از حد ویتامین‌های محلول در آب مشکلی را در پی نخواهند داشت.
از جمله ویتامین‌های محلول در آب شامل موارد زیر هستند:
- ویتامین سی
- ویتامین ب ( تمام ویتامین‌های گروه ب: ب 1- ب 6- ب 2- نیاسین- بیوتین- ب 2)
مصرف بیشتر چه ویتامین‌هایی با عوارض همراه است؟
همانطور که گفته شد بعضی از ویتامین‌ها محلول در چربی هستند از همین جهت نباید بدون نظارت پزشک در مصرف این ویتامین‌ها زیاده روی کرد. واکنش سمی ناشی از مصرف بیش از حد ویتامین‌های محلول در چربی در مقایسه با ویتامین‌های محلول در آب با مصرف مقادیر پایین‌تری از آن‌ها به وجود می‌آیند.
از جمله ویتامین‌های محلول در چربی عبارتند از:
- ویتامین آ
- ویتامین ای
- ویتامین کا
- ویتامین دی
این ویتامین‌ها برای جذب به چربی احتیاج دارند. از همین جهت بهتر است با غذاهای دارای چربی مصرف شوند.
میزان مجاز مصرف ویتامین‌ها
ویتامین آ
ویتامین A یکی از ویتامین‌های حیاتی برای بدن است که سلامت سیستم ایمنی بدن و بینایی را تامین می‌کند. همچنین باعث کاهش مبتلا شدن به سرطان ریه می‌گردد. این ویتامین به تشکیل و حفظ سلامت بافت اسکلتی و نرم بدن، پوست و دندان‌ها کمک شایانی می‌کند.
نوعی از ویتامین A به نام رتینول از تولیدات حیوانی مثل ماهی و لبنیات حاصل می‌شود ولی نوع دیگر با نام بتاکاروتن از گیاهان به دست می‌آید که هویج یکی از منابع غنی این ویتامین است. بتاکاروتن بعد از ورود به بدن به ویتامین A تبدیل می‌گردد. محصولات غذایی نارنجی و قرمز مثل طالبی، فلفل قرمز و هویج خام دارای ویتامین آ بسیار زیاد هستند.
همچنین لوبیا چشم بلبلی، ماهی سالمون، کلم بروکلی، اسفناج، مانگو، زردآلو، سیب زمینی و .. هم از منابع ویتامین A به شمار می‌روند. در صورت مصرف مکمل ویتامین A، مدلی از آن مصرف شود که میزان مجاز آن بیشتر از 2500 واحد بین‌المللی ویتامین A که از بتاکاروتن‌ها تامین می‌گردد، نداشته باشد.
مقدار زیاد مکمل بتاکاروتن در کسانی که سیگار می‌کشند، ریسک سرطان ریه را افزایش می‌بخشد. مصرف بیش از حد ویتامین A باعث می‌شود مازاد آن در کبد تجمع پیدا کرده و عوارض جانبی مثل استفراغ، اسهال، حالت تهوع، کاهش اشتها، سردرد، تاری دید، خستگی، ریزش و آسیب کبدی ایجاد گردد.
به صورت کلی اندازه مجاز مصرف ویتامین A حدود 0.7 میلی گرم روزانه برای بدن است. این ویتامین افزون بر موارد گفته شده در جعفری، خرما، حبوبات، روغن جگر ماهی، شاهی، پرتقال، نان، گیلاس، تخم مرغ، جگر، کره، هلو، خربزه و … نیز به مقدار زیاد وجود دارد.
ویتامین ای
این ویتامین نقش بسیار اساسی و مهمی در سیستم ایمنی و سلامت قلب را برعهده دارد. از دسته بهترین منابع ویتامین E انواع روغن و آجیل‌ها هستند. اگر قصد دارید مکمل قرص ویتامین E را مصرف نمایید باید حتما موردی را انتخاب کنید که بیشتر از 30 واحد بین‌المللی ویتامین E نداشته باشد. همچنین با توکوفرول ادغام شده تا به ویتامین E که از طریق غذا دریافت می‌شود، نزدیک‌تر باشد.
قیمت انواع آجیل و خشکبار تازه و باکیفیت
استفاده از دوز زیاد ویتامین E (400 واحد بین‌المللی) ریسک مبتلا شدن به سرطان پروستات را افزایش می‌بخشد. ضمنا اندازه مجاز ویتامین E مورد نیاز روزانه افراد؛ تقریبا 15 میلی‌گرم گزارش شده است.
ویتامین کا
ویتامین K در تولید پروتئین‌هایی که خون جهت پیشگیری از لخته شدن خون به آن احتیاج دارد و سلامت استخوان‌ها، مفید و تاثیرگذار است. اکثر افراد ویتامین کا را به طور کا 1 از طریق خوراکی‌ها به دست می‌آورند و باقی را به طور کا 2 که روده آن را تولید می‌نماید. از منابع ویتامین K می‌توان به گوشت، کاسنی، چای سبز، فلفل قرمز، لبنیات، کلم پیچ، مارچوبه، اسفناج، زرده تخم مرغ، بادمجان، گشنیز، پونه کوهی، شاهی، چغندر، مرزنجوش، خردل، پیازچه، کلم بروکلی، زردچوبه و … اشاره کرد.
همچنین مصرف مجاز روزانه این ویتامین 100 میکروگرم گزارش گردیده است. در صورتی که شخصی دارای رگ‌های خونی نازکی باشد باید جهت مصرف قرص مکمل ویتامین K با پزشک مشورت کند. همچنین جهت مصرف آنتی بیوتیک هم باید با پزشک در میان بگذارید، زیرا بعضی از آنتی بیوتیک‌ها، باکتری‌های سازنده این ویتامین را نابود می‌کنند. ضمنا مقدار زیاد مصرف ویتامین K به کارایی کبد صدمه می‌رساند.
ویتامین دی
وجود ویتامین دی در بدن باعث جذب کلسیم بیشتر و ساخت استخوان‌های محکم، عملکرد بهتر سلول‌ها و اعصاب و تقویت سیستم ایمنی می‌شود. خورشید منبع بزرگی از ویتامین دی به شمار می‌رود. با قرارگیری در معرض نور آفتاب، بدن شروع به تولید ویتامین دی کرده و آن را در چربی‌ها ذخیره می‌کند. مصرف 10 میکروگرم ویتامین دی روزانه برای بدن کافی است. همچنین بهترین زمان مصرف ویتامین دی صبح‌ها است.
مطالب مرتبط: خواص شگفت‌انگیز مصرف قارچ گانودرما برای بدن و سلامتی
کمبود ویتامین دی یک مشکل اساسی به حساب می‌آید و باعث بیماری راشیتیسم می‌شود. مصرف دوز زیاد ویتامین دی 3 در طولانی مدت سبب تجمع بیش از اندازه این عنصر در بدن خواهد شد. مسمومیت ویتامین دی زمانی رخ می‌دهد که میزان مجاز مصرف این ویتامین در خون به بیشتر از 150 واحد بین‌المللی برسد.
با توجه به اینکه ویتامین دی در چربی بدن ذخیره می‌گردد به مرور وارد خون شده و ممکن است آثار سمیت پس از چند ماه از توقف مصرف مکمل قرص ویتامین دی نیز ادامه‌دار باشد. از عوارض مصرف بیش از حد ویتامین دی:
- افزایش سطح کلسیم خون
- مشکلات گوارشی مثل استفراغ، تهوع، معده درد
- خستگی
- سرگیجه
- تشنگی بیش از اندازه
- کاهش اشتها
- تکرر ادرار
- نارسایی کلیوی
- تحلیل استخوان
ویتامین سی
ویتامین C یکی از پراستفاده‌ترین انواع ویتامین‌هاست که کمبود این ویتامین باعث خستگی، آکنه، افتادن دندان و حتی مرگ می‌گردد. ویتامین C را می‌توان از انواع گوناگون منابع غذایی تامین نمود. اما در صورت کمبود ویتامین C بهتر است از مکمل‌های این ویتامین استفاده گردد.
اندازه مجاز مصرف مکمل ویتامین C تقریبا دو هزار میلی‌گرم گزارش شده است. مصرف بیش از حد این ویتامین کشنده نیست ولی اگر بیش از اندازه استفاده شود عوارض زیر را درپی دارد.
- استفراغ
- سردرد
- اسهال
- بی‌خوابی
- ترش کردن معده
مطالب پربازدید: قرص دیلی فرش چیست و چه کاربرد و عوارضی دارد
مولتی ویتامین
گزارش شده مصرف بیش از حد مولتی‌ویتامین‌ها خطرناک است و حتی امکان دارد تا مرز کما پیش رفته و جان فرد در معرض خطر قرار گیرد. از همین رو در صورت تصمیم جهت مصرف مولتی ویتامین مینرال ابتدا با پزشک مشورت کنید.
منبع : lenntech
